مهمترین عوامل پیدایش کودک همسری چیست؟

ارزش های سنتی و مذبی برای حفظ آبرو و شرف خانوادگی در حیطه فرهنگی در راستای نظام پدرسالاری از عوامل تاثیر گذار بر ازدواج کودکان در ایران است. آسیب های اجتماعی خانواده از جمله فقر، محرومیت از تحصیل، اعتیاد و مهاجرت در راستای کاهش بار اقتصادی و تأمین هزینه های ناشی از اعتیاد خانواده از دیگر علل ازدواج زودرس کودکان در ایران به حساب می آید.

فقر مهم ترین عامل کودک همسری

عوامل مختلفی برای ایجاد و گسترش پدیده کودک همسری دست به دست هم می دهند که مهم ترین آن ها فقر است. این برداشت که ازدواج محافظ دخترانه است و هم چنین هنجارهای اجتماعی، قوانین دستی، تنگناهای چارچوب قانونی و سیستم ثبت احوال نابسنده در سطوح بعدی اهمیت قرار می گیرند. همان طور که گفته شد مهم ترین عامل کودک همسری فقر است، خانواده ها معمولا برای ازدواج دخترشان پولی بابت مهریه و شهربها و … مطالبه می کنند؛ بنابراین، ازدواج دختر در سنین کودکی نه تنها از هزینه های خانوار شامل هزینه تغذیه، تحصیل و پوشاک کم می کند، بلکه سود و منفعت مادی و اقتصادی نیز برای خانواده فراهم می کند.

در مواردی که خانواده داماد بهای عروس را می پردازد، خانواده دختر در شرایط سخت اقتصادی از دختر به عنوان منبع درآمد استفاده می کند. از سوی دیگر، برخی والدین به خصوص در جوامعی که با بحران انسانیت مواجه هستند، ازدواج زودهنگام دختر را راهکاری برای محافظت او از خشونت جنسی می دانند. به همین دلیل پدیده کودک همسری در هنگام بروز جنگ، بی ثباتی های اقتصادی و رسیدن جامعه به خطوط قرمز خشونت افزایش می یابد؛ اما در عین حال، باید توجه داشت که کودک همسری در بطن خود پدیده ای است که با سطوح بالایی از خشونت های جنسی، فیزیکی و احساسی همراه است.

فساد اخلاقی جامعه

حال سوالی در ذهن ما ایجاد می شود که آیا کسانی که با پدیده کودک همسری موافق اند، تصور می کنند در جامعه مقدار خشونت به وضعیت بحرانی رسیده با پیش بینی می کنند که جنگی اتفاق می افتد؟ یکی دیگر از علت های کودک همسری فساد اخلاقی جامعه میباشد. هر چند بر مبنا قانون، بارداری بعد از ازدواج رخ می دهد، ولی در مواردی بارداری قبل از ازدواج نیز دیده می شود. همین موضوع بخصوص در جوامعی که بارداری خارج از حریم ازدواج موجب شرمساری خانواده ها میباشد، به پدیده کودک همسری علاقه نشان می دهند. از این سوال مطرح می شود آیا افراد مواقق کودک همسری فکر میکنند که جامعه ما تا آن میزان از فساد اخلاقی رسیده است که با این پدیده کاهش باید؟ ولی باید دقت کرد که اغلب ازدواج های پدیده کودک همسری بر اساس عقلانیت صورت نمی گیرد. به همین دلیل این پدیده مخصوص طبقه ضعیف جامعه میباشد، نه طبقه مرقه و نه حتی طبقه معمولی.

دوستی پسران و دختران برای ازدواج در سنین بالا

عده ای هم علت کودک همسری را دوستی پسران و دختران برای ازدواج در سنین بالا نیز مطرح کرده اند اما این دوستی فقط محدود به سن نیست می تواند دلایل مختلفی از جمله اوضاع اقتصادی، احساس محدود شدن با ازدواج و عواملی از این قبيل دخیل باشند که قابل تأمل است.

تبعات کودک همسری

زمینه های ظهور و بروز این پدیده از سه بعد جسمی و روانی، اجتماعی و حقوقی قابل بررسی است

تبعات جسمی و روانی

ممکن است دختران در سنین کمتر از ۱۸ و ۲۰ سالگی و گاهی ۲۵ سالگی به بلوغ قیزیکی ترسند؛ این مسئله عوارضی در این دوران خواهد داشت. همچنین ممکن است به دلیل رشد ناکافی لگن زنان، این موضوع مانع زایمان طبیعی شود و یا به دلیل نامرتب بودن عادت ماهیانه در سنین پایین، افراد کم خونی باشند. در سنین کمتر از ۱۸ سال استخوان ها نیاز به تکامل و ایجاد ذخیره استخوانی دارند تا بعد از ۵۰ سالگی که برداشت کلسیم از استخوان ها آغاز می شود به مشکل برنخورند. با توجه به این موضوع وقتی بارداری در سنین پایین اتفاق می افتد، ذخیره استخوانی مادر به سمت جنین می رود.

همچنین احتمالأ مادر از نظر روحی و روانی آمادگی بارداری ندارد و بالغ نیست. وزن کم نوزاد، امکان کم خونی و مشکلات کروموزومی از دیگر مشکلات بارداری در اوایل سن عادت ماهیانه به شمار می رود. جدایی ناگهانی کودکان از دنیای کودکانه شان، ناتوانی جسمی دختران برای مادر شدن و مشکلات زایمان های زودهنگام، حتی مرگ مادر و فرزند در حین زایمان، نداشتن زایمان طبیعی به دلیل رشد ناکافی لگن زنانه نداشتن آمادگی بارداری از نظر روحی وروانی، عدم آشنایی با زندگی زناشویی در همسرداری و بروز خیانت، فحشا و فساد و ناتوانی در نگهداری از زندگی و بیوه شدن زودهنگام و شکست های روحی و عاطفی را می توان از بارزترین تبعات جسمی و روانی کودک همسری برشمرد.

از نظر روانشناسان علل شکل گیری این پدیده: ۱- اطاعت پذیری بیشتر و محض دختران از پسران با زنان از مردان که ناشی از اندیشه و تجربه محدود و کمتر دختران نسبت به پسران. ۲- تمتع و لذت جویی جنسی بیشتر مردان از طراوت و دوشیزگی دختران است که میل به تمام دسن گزینی» در همسریابی مردان را تقویت کرده و بخش قابل توجهی از دختران واقع در سنین کودکی، تحصيل و رشد جسمی و ذهنی را به همسری مردان بزرگسال در می آورد.

تبعات اجتماعی

کودکی که ازدواج می کند، دوره کودکی اش تباه شده است. جامعه باید برای دفاع از این کودکان، اقدام جدی انجام دهد. زندگی متعادل، زندگی ای است که فرد همه بوجه های زندگی اش را به خوبی سپری کرده باشد و در واقع، جامعه ای توسعه یافته است که کودکی توسعه یافته داشته باشد، اما زندگی برای کودکی که ازدواج کرده، نامتعادل خواهد شد، زیرا هرگز کودکی را مزه نکرده است: بنابراین اغلب این کودکان در بزرگسالی، نه تنها شهروندان خوبی نمی شوند، بلکه خیلی از آنها به دنبال این هستند که از جامعه خود به عمر نحوی که شده، انتقام بگیرند گذشته از این افراد که کودکی شان با تلخیها و سختی ها ثباه می شود، با افرادی مواجهیم که از رفاه و آرامش نسبی برخوردارند اما این شرایط نیز نمی تواند توجیه عمر ازدواج کودکان باشد، چراکه قرد معمولا مدرسه را ترک می کند، آموزش لازم را دریافت نمی کند و توانایی های لازم برای کسب درآمد و با مدیریت زندگی خود را به دست نمی آورد و از همه مهمتر اینکه فرد زیر ۱۸ سال در بسیاری موارد از بلوغ لازم برای تصمیم گیری برای آینده خود برخوردار نیست و توانایی تشخیص و تحليل پیامدهای طولانی مدت تصمیماتش را ندارد به طور کلی پیامدهای اجتماعی کودک همسری عبارت است از ثبت نشدن ازدواج ها، نداشتن اوراق هویتی.

ظهور پدیده کودک بیوه، خشونت خانگی، همسر آزاری، تن فروشی، قرار از خانه، کارتن خوابی، محرومیت تحصیلی، فاصله سنی زیاد با همسر خودسوزی و خودکشی و بازتولید چرخه فقر می باشد و همچنین ازدواج کودکان در زوال سه حق آن مما تأثیر می گذارد.

حق انتخاب کودکان: اولین موردی است که در صورت ازدواج زودهنگام از آن سلب می شود، زیرا این خانواده است که برای آن ها در زمینه انتخاب همسر تصمیم می گیرند حق آموزش: در این ازدواج، حق آموزش زیر سؤال می رود و بسیاری از این دختران و پسران بعد از ازدواج نمی توانند به تحصيل ادامه دند.

حق بهداشت: سومین موردی که در کودک همسری زیر سؤال خواهد رفت، حق بهداشت میباشد که با ازدواج کودکان مورد تهدید قرار می گیرد به نحوی که آمار وزارت بهداشت و سازمان بهداشت جهانی از بیشترین آمار مرگ و میر در میان مادران زیر ۱۸ سال حکایت دارد.

تبعات حقوقی

ازدواج، عقدی است بین دو انسان که قصد تشکیل خانواده را دارند. تشکیل خانواده نیز همراه با بسیاری از قراردادعا از جمله خرید و فروش، اجاره و … همراه است که وقتی مرد و زن هنوز به سن قانونی نرسیده باشند توانایی انجام آنها را قانونا نخواند داشت: بنابراین ازدواج کودکان به غیر از تبعات روانشناسی که دارد با موضوع تشکیل خانواده و استقلال نیز در تضاد خواهد بود.

بسیاری از قراردادهای اجتماعی صرفا با همراه داشتن کارت پایان یا معافیت خدمت سربازی برای پسران ممکن است. از طرفی بعد از ۱۸ سالگی پسرها می توانند برای خدمت سربازی اقدام کنند. این در حالی است که اخیرا برای ازدواج پسران در سن ۱۵ سالگی تبلیغ می شود در حالی که یک پسر متأمل ۱۵ ساله حتی توانایی خرید و امضای قرارداد بیع را ندارد.

پس با چه تفسیری می توان او را صاحب خانواده دانست؟ «یکسری قراردادها و عقود اجتماعی برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است. از طرفی با اینکه مهم ترین عقدی که انسان انجام می دهد عقد ازدواج است، در کشور ما عقد ازدواج جزو عقودی است که پیش از ۱۸ سالگی ممنوع نیست و ما شاهد این هستیم دخترهای ۹ ساله هم ازدواج می کنند و شرایط راحتی نیز برای ازدواج آنها مهیا شده است.

نظر شما درباره پدیده کودک همسری چیست؟

منبع: نی نی بابا